UNUTKANLIK

UNUTKANLIK

YAPAY ZEKÂ DEPRESİF DURUMU AZALTIYOR

Bazı gelişmeler var. Mesela insanın, yapay zeka ile sürekli konuşarak, kendisini, anılarını evdeki Alexa gibi ya da Apple Pod gibi akıllı cihazlara anlatarak kendinden birini oluşturması. O cihazla evdeki diğer aletlerin bir arada olarak sizi yönlendirmesi, günlük rutininizi hatırlatması. Mesela diyelim ki torununuz geliyor, adını, kaç yaşında olduğunu size hatırlatıyor olması.

Hatta bu cihazlar sabah uyanıyorsunuz ilaçlarınızı aldınız mı, kaç tane alındı, alınmadı sorularını yöneltebilir. Çünkü yaşlı insanlarda en önemli sorun, ilaçlarını unutup almamaları. Bu unutkanlıklarını çok artırıyor. Ya da çok almaları. “Şikayetin var mı” diyor. Bu yaşlılarda depresif durumu inanılmaz azaltıyor. Hayat kalitesini de artıran bir sistem. Sadece ilaç Alzheimer için bir süreç değil. Ek sistemlerin büyük faydası var.

“Unutmaktan şikayet ediyorsanız Alzheimer olma ihtimaliniz düşük” demiştiniz geçmişte…

Unutmaktan şikayet edenin Alzheimer olma ihtimali tanı olarak düşük, ama erken Alzheimer dönemlerinde insanların bir kısmı bunu fark eder. Ancak unutmaktan çok fazla şikayet edip sonradan aklınıza geliyorsa, Alzheimer olma ihtimaliniz daha düşük. Bununla kesin değildir demiyoruz, ama olma ihtimaliniz daha düşüyor tabii.

Unutmadan yaşlanmak için öneriniz var mı?

Kesin bir yöntem söz konusu değil, ama bugünkü verilere baktığımızda en önemli etkenin düzenli spor olduğunu görüyoruz. Haftada 3 gün 40 dakika ile bir saat arasında spor dahi bellek fonksiyonlarını düzenliyor.

Ne yapıyor spor?

Oksijen düzeyini artırıyor, bu da beyin dokularının daha iyi beslenmesini sağlıyor. İkinci yaptığı şey beyinden köken alan büyüme hormonu var, onların da salgılanmasını, bireyin bir çeşit sağlıklı olmasını sağlıyor. Beyin vücuttan ayrı organ değil. Kan şekeriniz kötüyse, tansiyonunuz kötüyse bu beyne de vuruyor. Yürüyüş yaptığınızda obezite azalıyor, kan şekeriniz, tansiyonunuz düzenleniyor. Kontrol altına alınmamış diyabet ve tansiyon, damarsal demansa neden oluyor.

İkinci koruyucu olacak şey, Akdeniz diyeti, yani bol sebzeli yemek, karbonhidrattan uzak durmak. Akdeniz diyeti Alzheimer için olabilecek en iyi diyet, ama bunun etkisi spordan daha az. B12 eksikliği unutkanlık yapar. Yaşla beraber B12’nin bağırsaklarda emilmesi azalır. O yüzden B12 desteği alınabilir yaş 60’ın üzerindeyse.

Ardından “Su doku çözün” önerisi de geliyor sanırım…

Günlük hayatta zihinsel aktivitelerin faydası olduğu söz konusu, ama genellikle zihinsel aktiviteler zaten zihnin iyi olduğu zamanlarda yapabildiği için zihinsel aktivite mi hasta olmayı engelliyor yoksa zaten bu insanların potansiyeli mi iyi o konuda hala çok net değiliz. Ama zihniniz müsaade ettiği müddetçe bulmacadan su dokuya, günlük kitap okumadan problem çözmeye kadar konularla ilgilenmekte fayda var. Göz kulak sağlığına dikkat etmekte fayda var. Onların bozulması işleri zorlaştırıyor. Zaten yapabilecekleriniz bununla sınırlı.

Berrin Tuncel Birer