Mehmet Tanju AKAD:İKLİM KRİZİ PİYASA KURALLARIYLA YÖNETİLEMEZ

Şayet ülkemizde bir sol olsaydı, 19. yy’a ait retoriği bırakıp önümüzdeki iklim krizinde yapılması gerekenlerle ilgili bilgi biriktirmeye ve fikir üretmeye başlar, geniş tartışma platformları yaratırdı. Maalesef yok. Geniş kitlelerin hayati çıkarlarını savunan bir veya birkaç odak olmaması üzücüdür. Ayrıca, bu tüm insanlığın sorunudur. Bu krizlerde, operasyonların getireceği bilanço karını temel kıstas olarak alan çözümler sonuç getirmez. Zaten istenilen sonuçlar parayla ölçülebilir şeyler de değildir. Havanın ve suyun parasal ölçütü mü olur? Ama işte bunlara da bedel koyuyorlar. Kamu çıkarı ile özel çıkarlar arasındaki dengeleri birincisinin lehine yeniden düzenleyecek bir yönetim anlayışının etkili kılınması şartı var. Bu çok kapsamlı bir konudur. Önünde sonunda yapılacaktır ve bu engellenmesi olanaksız bir şeydir çünkü doğa ile insan arasındaki ilişki, başka şeylerin yanı sıra, sosyal organizasyonu mutlaka değiştirir.

.....

Hangi insan faaliyetlerinin piyasa koşullarına tabi tutulamayacağının belirlenmesi ve kabul ettirilmesi hayati öneme sahiptir. Son yarım yüzyılda hayatın her alanına tam olarak hakim olan mali sermaye, daha önce, örneğin basın gibi nispeten bağımsız olan veya kamu tarafından yapılan tüm alanları piyasa denetimine almıştır. Tek tük istisna durumu değiştirmez. Sağlık ve eğitimin yanında, temiz hava ve temiz su gibi yaşamın temelleri de buna dahildir. Söz konusu alanlarda bazen organize suç şebekeleri de şirketlerle birlikte olaya dahil olmuştur.

.....

Kısa vadede bu sorunla ilgili çözüm üretmek beklenmez, ama tüm toplumun temel gereksinimlerinin sermayeye bırakılamayacak olması işlenmelidir. İklim krizi bir beka sorunudur. Hatta, belki de esas beka sorunudur ve siyasi beka ile birlikte düşünülerek planlanmalıdır. Su, gıda, sağlık konuları ele alınmadan beka planlanamaz ve bunu da piyasaya teslim olmuş zihinler gerçekleştiremez. İlla yapılacak ama kim yapacak, nasıl yapacak, ne zaman yapacak? Devrim yapalım çözelim diyen süzmeler zaten önem taşımaz.