50 yılda hangi açıdan

200 YIL GERİYE GİTTİK

Birçok açıdan gittik ama bugün değineceğimiz konu özel güvenlik ve özel ordular ile yeni gettolar meselesi. Devletler artık yurttaşlarına asayiş sağlayamıyor, özellikle örgütlü suçla pek baş edemiyorlar. Bu nedenle dünyanın her tarafında en hızlı büyüyen işkolları arasında özel güvenlik hizmetleri önde geliyor. Burada çalışanların sayısı daha şimdiden 20 milyonu aşmış durumda ve hızla artıyor. Aslında diğer boyutlarıyla birlikte olay çok daha büyük. Şöyle ki, bu 20+ milyon devletlere kayıtlı ve resmi elemanların toplamı. Kayıtsız olarak güvenlik işi yapan milyonlarca kişi daha var. Ama bu da resmin tümü değil. Birçok ülkede suç örgütleri koruma için haraç alıyor ve ödediğin sürece seni, aileni ve işyerini koruyor. Özel ordular ise ayrı bir sorun ve günümüzde başta ABD ve Rusya olmak üzere birçok devlet özel ordular besliyor. Böylece sözde ellerini kirletmeden bunları pis işlerini yapmaya gönderebiliyor. Thomas Peel bundan yaklaşık 200 yıl önce Londra’da ilk polis teşkilatını kurunca bunlara “Peelers” denmiş ve diğer ülkelere örnek olmuştu. Laf zamanla polise dönüşmüş. O zamana kadar varlıklılar şehirlerde kendi korumalarıyla yaşardı. İşte geri dönüyoruz... ne demek, döndük bile. Etrafta bu kadar çok silahlı adam varsa ve ayrıca organize suç da her ülkede polis teşkilatına sızmışsa, bunun vahim sonuçlar doğurması kaçınılmazdır. Nasıl gecekondular zamanla basına ve politikaya hakim olduysa, bunlar kendi etki alanlarını yaratmıştır ve bu artacaktır. Kaldı ki zaten para getiren legal ve illegal her alana el atmışlardır. Sermaye düzeni eğitim ve sağlıktan sonra güvenliği de özelleştirmektedir. Hadi size kolay gelsin.

.....

Uzun süredir dünyanın bir gettoya dönüşmekte olduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Gettolar çeşit çeşit. Eskiden Yahudileri, siyahileri, Asyalıları buralara tıkarlardı. Tabii en fakirleri de. Ama şimdi zenginler de dikenli tellerle çevrili kendi gettolarını oluşturuyor. Bak işte, sen de sonunda gettona düştün, biraz konforlu olsa da. Mega kente başka türlü dayanamıyorsun değil mi?

Günümüzde bir milyardan fazla kişi mega kentlerde, bir o kadarı da gene çok büyük kentlerde yaşıyor. Mega kent bir ÇÜM olmanın yanı sıra bir SÜM’dir. (Sırasıyla, Çöp ve Suç Üretim Merkezi). Bu hiçbir şekilde, hiç bir tedbirle önlenemez, hatta şimdiki yaklaşımlarla kalıcı bir şekilde azaltılamaz. Mega kentler denetimden çıkmıştır. Bu demokrasi çerçevesinde önlenemeyeceği gibi, hadi bunun için demokrasiden vazgeçsek bile durum değişmez. SSCB zamanının büyük kentlerinde de demokrasisi sıfır olan bir polis devleti vardı ama suç örgütleri varlıklarını sürdürdü. Aradan otuz yıl filan geçtikten sonra, 2017’de Rusya’da 600 bin polise karşı 800 bin özel güvenlikçi vardı. ABD’de ise 800.000 polise karşı 1.1 milyon özel güvenlikçi olduğu görünmektedir. Özel güvenlikçileri sayısı Çin’de 5, Hindistan’da ise 7 milyon olup, birincisinde polis sayısının iki, ikincisinde ise tam beş katıdır. Japonya’da 246 bin polise karşı 459 bin güvenlikçi olması sizi acaba şaşırtır mi? Avrupa ülkelerinin hepsinde özel güvenlikçi sayısı sayısı polisten fazladır. Almanya’da bile 247 bin güvenlikçi 245 bin polisten biraz fazladır ama Fransa’da bu iki katına kadar çıkmaktadır. Güney Afrika’da ise 1997 yılında 115.000 iken 2010’da 390.000’e çıkmıştı. Bu rakamlar ve aradaki fark her geçen gün artmaktadır.

.....

Megakent bir ÇÜM-SÜM’dür. Bir araştırma, ABD’de büyük kentlerde suç oranının küçük kentlerden % 79, kırsal kesimden ise % 300 fazla olduğunu ortaya koyuyor. Bir de Latin Amerika’nın megakentlerini düşünün. Mexico City’de her 100.000 kişi için 21.2 cinayet vardır ki, Meksika için yıllık cinayet sayısı 33 bin civarına ulaşmaktadır. ABD’de ise en yüksek vahşi suç oranı Detroit’te olup her 100.000 kişi için 20’dir.

.....

Dikenli tellerle çevrili sitenizden çıkıp özel güvenliğin selamını aldıktan sonra çocuğunuzu özel okula götürmek için paralı yola çıkın. İşyerinizin kapalı otoparkına girerken oradaki güvenlikçiye günaydın demeyi unutmayın. Bu arada oğlunuzun paralı askerlikten döneceği günü kaçırmayın. Hanımınız özel salonda spor yapıyor ama özel sağlık sigortasıyla bir check-up’a girecek. Siz de bunları ödemek için ha bire çalışın. Şayet patronun gözünden düşerseniz hala taksitlerini ödediğiniz ev ve otomobil gidiverir, ona göre. Hadi göreyim sizi, gayretten düşmeyin. Daha yaz tatilinin kredisi var. Geçen yıl plajları da özel işletmecilere kiraladılar. Bu kadar eşek varken niçin sırtlarına biraz daha yük vurmasınlar ki. Ev gettosundan işyeri gettosuna, oradan da tecrit edilmiş tatil köyü gettosuna. Arada gene tecrit edilmiş otoyollar sizi bekliyor. Getto hayatını sevdiniz siz. Hadi aslanım, deahh.